ITALIË - (Opnieuw) crisis in de regering

Eén partij is genoeg om Italië in politieke chaos te drijven. In plaats van zich bezig te houden met droogte, inflatie, energie, de gevolgen van Corona en de oorlog in Oekraïne, is er (opnieuw) een coalitie in crisis.

Waar de Italiaanse politiek deze keer over gaat....

Italië in regeringscrisis

De aanleiding voor de regeringscrisis
Chaos in de economie
Wie heeft baat bij nieuwe verkiezingen?
Waar komt Draghi toch vandaan?
En nu? De vooruitzichten van Italië...

De versnipperde partijen en het systeem: daarom verandert de regering in Italië zo vaak.

In de crisis met afval

Half mei besluit de regering van de niet-partijgebonden premier Mario Draghi (74) tot een steunpakket van ongeveer 23 miljard euro. Het gaat om voordelen voor gezinnen, behoeftigen en bedrijven die in het bijzonder door de energieprijzen worden getroffen. De "Vijf Sterren" partij is momenteel de sterkste kracht in de regering.

Artikel 13 van het steunpakket heeft betrekking op de bouw van een afvalverbrandingsinstallatie in Rome. De hoofdstad van Italië kreunt al jaren onder massa's afval.

Maandag (11 juli) wordt er in de Kamer van Afgevaardigden gestemd over het steunpakket, gekoppeld aan een vertrouwensstemming. De Vijf Sterren onthouden zich van stemming over de begroting, maar spreken hun vertrouwen uit in Draghi.

De stemming in de tweede kamer van het parlement, de Senaat, verloopt anders op donderdag 14 juli (meer over het Italiaanse politieke systeem hier). De Vijfsterrenleden boycotten de vertrouwensstemming. Vanwege de geplande afvalverbrandingsinstallatie in Rome.

**De Italiaanse premier Mario Draghi,** *Archiefbeeld*
*^{_{Foto: Europese Unie 2013 - Europees Parlement (CC BY-NC-ND 2.0)}}*

Voor critici is dit een wanhopige poging van de partij om weer naam te maken - zelfs als dat betekent dat Italië afglijdt naar een regeringscrisis. Begin 2021 waren de "Vijf Sterren" er niet in geslaagd een coalitie te vormen die kon regeren, ondanks het feit dat ze een meerderheid hadden. Terwijl de vroegere protestbeweging bij de vorige verkiezingen bijna een derde van alle stemmen had gekregen, staat ze nu in de huidige peilingen nog maar op iets minder dan 12 procent.

De druk binnen de Vijfsterrenpartij is enorm. Zijn minister van Buitenlandse Zaken Luigi di Maio (36) heeft al een eigen partij opgericht ("Insieme per il futuro") met verschillende parlementsleden.

De zittende (niet-partijgebonden) premier Draghi had in een persconferentie vóór de stemming benadrukt dat er voor hem geen regering zou komen zonder de Vijf Sterren: "Je kunt niet regeren met voortdurende ultimatums van de regeringspartijen".

Na de stemming, die hij zelfs zonder de stemmen van de Vijf Sterren heeft gewonnen, dient premier Draghi daarom zijn ontslag in bij president Sergio Mattarella (80). Hij weigert voorlopig. Het land moet stabiel blijven. Draghi moet volgende week woensdag (20 juli) verslag uitbrengen aan de Senaat en meerderheden verduidelijken.

De belangrijkste vragen voor de verkiezingen in Italië

De verkiezingen van 2022: wie is wie en hoe werkt het allemaal?

Chaos in de economie

Niet eerder weigeren de Vijf Sterren de regering te steunen, dan kelderen de aandelenkoersen in Milaan. De beurs sluit met een min van 3,4 procent. De economische situatie in Italië is al precair:

Corona heeft het land extreem hard getroffen, en de economische en financiële gevolgen zijn nog niet voorbij. De regering moet in de tweede helft van 2022 verdere belangrijke hervormingen doorvoeren om EU-miljarden uit het wederopbouwfonds Corona veilig te stellen. Een taak met conflictpotentieel.
Daarnaast is er de huidige inflatie en prijsstijgingen.
Italië is de op twee na grootste economie van de EU. Net als Duitsland is het bijzonder afhankelijk van Russisch gas. Met Algerije worden momenteel belangrijke onderhandelingen gevoerd.
Met een schuldenberg van 150 procent van de economische productie is alleen Griekenland er slechter aan toe in de EU. In het najaar moet over de begroting worden besloten, wat traditioneel tot geschillen leidt.
Vooral de Italiaanse landbouw lijdt momenteel onder extreme droogte en droogte. In sommige gebieden worden oogstverliezen van meer dan 50 procent verwacht.

Wie heeft baat bij nieuwe verkiezingen?

De reguliere parlementsverkiezingen vinden volgend voorjaar plaats. Momenteel gaan ook de eerste stemmen op voor vervroegde verkiezingen. Bijvoorbeeld de postfascistische "Fratelli d'Italia", de Broeders van Italië. Hun hoofd "broer" Giorgia Meloni (45, eigenlijk een vrouw) heeft al aangekondigd dat ze klaar zijn om te regeren. De Lega en Forza Italia zouden bij vervroegde verkiezingen waarschijnlijk ook meer stemmen kunnen halen, volgens de prognoses.

De sociaal-democraten in de regering en de kleine partij "Italia Viva" (van voormalig regeringsleider Matteo Renzi, 47) zijn tegen nieuwe verkiezingen en steunen Draghi. Italië moet zo snel mogelijk uit de economische en financiële neerwaartse spiraal komen.

_Weergave

Waar komt Draghi eigenlijk vandaan?

De regering van premier Mario Draghi is begin 2021 uit nood geboren. De vorige regeringsalliantie onder Giuseppe Conte (5-Sterren Beweging) vindt geen meerderheid meer. Midden in de pandemie heeft Italië geen regering.

President Mattarella kondigt aan dat met het oog op de moeilijke situatie in het land gezocht zal worden naar een partijoverschrijdende regering in het belang van allen. Hij nodigt Mario Draghi uit voor verkennende gesprekken.

Draghi lijkt een redder aan de horizon. Als voormalig ECB-president heeft hij een uitstekende reputatie in binnen- en buitenland, en hij is ook onpartijdig. Hij begint rustig aan zijn werk en maakt een verbond van links naar rechts. Voor het welzijn van Italië moeten partijbelangen op de achtergrond raken, is zijn motto. Hij roept op tot een "regering van nationale eenheid". Dat werkt in het begin. Voor bijna 200 miljard euro uit het EU-wederopbouwfonds Corona moeten dringend hervormingen in gang worden gezet.

De oorlog in Oekraïne

Draghi's beroep op "nationale verantwoordelijkheid" wordt met de maanden dunner. Nu de oorlog in Oekraïne uitbreekt, worden de verschillen binnen de warrige regeringsalliantie duidelijker. Draghi roept op tot steun aan Oekraïne en zijn toelating als kandidaat-lidstaat van de EU.

Italië's langjarige regeringsleider en "Forza Italia" partijleider Silive Berlusconi daarentegen onderhoudt al jaren een vriendschap met Rusland's Vladimir Poetin. De rechtse populisten van de "Lega per Salvini" zijn ook heel dicht bij het Kremlin en onderhouden culturele en uitwisselingsprogramma's. Steeds weer zijn er berichten over vermeende illegale donaties van miljoenen uit Moskou aan de partij, wat partijleider Salvini steeds ontkent.

vlag van italië europa — **Italië in een regeringscrisis: de uitwegen...**
*_{^{Foto: egromov/Getty Images via canva.com.}}*

En nu? De perspectieven...

In Italië zijn de volgende scenario's mogelijk:

Optie A: De minister-president staat voor een nieuwe motie van wantrouwen in beide kamers. Als Draghi de stemming met een grote meerderheid doorstaat (mogelijk zelfs met steun van de Vijf Sterren), zou de coalitie blijven regeren zoals voorheen. Een coalitie zonder de Vijfsterrenbeweging is ook denkbaar, maar dan met de afgesplitste Vijfsterrengroep "Insieme per il futuro".

Optie BEr is geen meerderheid in het kabinet. President Mattarella moet het parlement ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven - binnen 70 dagen. Op het meest ongelegen moment: Italië is momenteel traditioneel in zomerslaap, in de herfst moet de begroting door het parlement, de partijen zouden halsoverkop aan verkiezingscampagnes moeten beginnen.

Optie C: Om het zomerreces te overbruggen en de partijen meer tijd te geven voor verkiezingscampagnes, wordt een gedoogde "strandregering" met een interim-premier benoemd.