Italië en de olijfbomen, een eeuwenoud liefdesverhaal. De Italiaanse keuken zonder olijfolie, onvoorstelbaar. Het Italiaanse landschap zonder olijfbomen, nauwelijks voorstelbaar. Geen enkele andere plant heeft zo'n stempel op Italië gedrukt. Tegenwoordig zijn olijven een miljardenbusiness.
Het groene goud uit Italië. Samen met Spanje en Griekenland is Italië een van de belangrijkste olijfolieproducenten in de EU. Italië gebruikt ongeveer 3 procent van zijn totale oppervlakte voor de olijventeelt. Ongeveer tweederde van de Italiaanse olijfoogst komt uit Apulië.
Elk jaar kopen de VS voor ongeveer 350 miljoen euro aan Italiaanse olijfolie. De tweede grootste afnemer is Duitsland, dat jaarlijks 135 miljoen uitgeeft aan Italiaanse olijfolie, gevolgd door Frankrijk met ongeveer 91 miljoen euro.
Foto door Julia Sakelli op Pexels.com
Olijfolie uit Italië - een overzicht:
- De olijfboom: leeftijd, teelt, oogst
- De geschiedenis van het groene goud in Italië
- Waar moet je op letten bij olijfolie...
De olijfboom: leeftijd, teelt, oogst
De olijfboom heeft niet veel nodig: een beetje grond, een beetje water, veel zon, van hitte heeft hij weinig last. Door deze kenmerken is de olijfboom de bepalende plant geworden van hele landschappen in Italië, van de terrasbouw in Ligurië tot de schijnbaar eindeloze boomgaarden in Apulië.
Olijven zijn groen en worden violetblauw tot zwart als ze rijpen. Op de leeftijd van zes tot acht jaar kan een olijfboom voor het eerst geoogst worden. Afhankelijk van grootte, weer, water en leeftijd kan een boom wel 30 tot 60 kilo olijven per jaar opleveren. Voor één liter olijfolie is ongeveer zes tot zeven kilo olijven nodig. Een olijfboom heeft zijn hoogste opbrengst na ongeveer 20 jaar. Er zijn meer dan 500 olijfsoorten in Italië.
In Apulië, in de "Piana degli Ulivi Millenari", staat waarschijnlijk de oudste olijfboom van Italië. De leeftijd ligt tussen de 3000 en 4000 jaar. Olijfolie uit deze regio, uit de hak van de Italiaanse laars, wordt aangeboden onder de beschermde oorsprongsbenaming "Terra D'Otranto".
Hoe de oogst verloopt
Het oogstseizoen begint wanneer de olijven van groen naar rood-paars verkleuren, meestal van half oktober tot maart. Op dit moment hebben de olijven het maximale aroma, maar ze zijn 50 procent productiever als ze volledig rijp zijn. Daarom is olie van eerder gerijpte, meer aromatische olijven aanzienlijk duurder dan olie van rijpe of zelfs overrijpe olijven.
Olijven worden in Italië met de hand of machinaal geoogst. Kleine boerderijen plukken de olijven vaak volledig met de hand en produceren uiteindelijk olie van extreem hoge kwaliteit.
Een andere handmatige methode is het verspreiden van netten onder de olijfbomen. De olijven worden dan van de takken geplukt met lichte stokken of het gebruik van kammen of iets dergelijks. Gemechaniseerd oogsten met schudmachines werkt alleen in groeiplaatsen met een geschikte ondergrond en voldoende ruimte tussen de bomenrijen.
Idealiter zit er maximaal vier uur tussen de oogst en de verwerking in de olijfoliemolen. In de molen worden de olijven gewassen en samen met de pit vermalen. Het sap wordt uit de groene vruchten gehaald door persen of centrifugeren.
De meeste olijfoliefabrieken staan in Apulië, 786 fabrieken, gevolgd door Sicilië (719 fabrieken) en Calabrië (618 fabrieken). Overigens zijn er door een gebrek aan olijfbomen in heel Zuid-Tirol maar vijf olijfoliefabrieken, en in Piemonte slechts zes.
Hoe je de kwaliteit van je olie kunt testen
Giet wat olijfolie in een wijnglas, dek het af en wacht ongeveer 15 minuten. Haal dan het deksel eraf en houd het glas in je hand. Als je op deze afstand al aroma's kunt ruiken, is de olie goed tot zeer goed.
Hoe dichter je je neus bij het glas moet halen om iets te ruiken, hoe lager de kwaliteit.
De geschiedenis van het groene goud in Italië
De geschiedenis van het groene goud in Italië is enkele duizenden jaren oud. Olijfolie wordt al meer dan 8.000 jaar geproduceerd in het oostelijke Middellandse Zeegebied, en in Italië al minstens 1.800 jaar. Met wetenschappelijk onderzoek konden resten van olijfolie worden ontdekt op opgegraven vaatscherven in Apulië.
De hype over olijfolie begon in Italië ongeveer 800 jaar voor Christus door de Griekse kolonies in Zuid-Italië en de handel van de Fenicische en Carthaagse kooplieden. Fenicië strekt zich uit tot de huidige landen Israël, Syrië en Libanon. Carthago was een Fenicische kolonie in wat nu Tunesië is.
Foto door Mattia Verga op Pexels.com
Als Rome zelf ruim 600 jaar later een wereldrijk wordt, is olijfolie onmisbaar geworden in het dagelijks leven. Olijfolie wordt gebruikt als brandstof voor verlichting, voor huidverzorging, als zonnebrandmiddel, voor medicinale tussenproducten zoals wondgenezing en behandeling van zweren. Olijfolie wordt ook gebruikt bij religieuze riten en offers en voor de productie van parfums.
Monte Testaccio" is een heuvel van amfoorscherven van ongeveer 1 kilometer diep, die 45 meter in de aarde reikt. Meer dan 50 miljoen amforen werden hier in de oudheid weggegooid. Olijfolie werd in 80 procent van de gevonden amforen geïmporteerd uit Andalusië. De amforen bevatten ongeveer 70 liter olijfolie en wogen ongeveer 30 kilo.
Truffeljacht in Toscane Weergave
Waar moet je op letten bij olijfolie...
Eerst een waarschuwing: Je krijgt GEEN goede, hoogwaardige - liefst gecertificeerde biologische - olijfolie voor 4 tot 5 euro per liter in de supermarkt. In werkelijkheid bedragen de productiekosten per liter extra olijfolie van eerste persing meer dan 7 euro per liter, bijna twee keer zoveel als bij biologische productie.6
Foto door RODNAE Productions op Pexels.com
De olijfolieverordening van de EU verdeelt olijfolie in verschillende kwaliteitsklassen. De hoogste kwaliteitsklasse is extra olijfolie van de eerste persing, ook wel extra olijfolie van de eerste persing of extra olijfolie van de eerste persing genoemd. Deze olijfolie mag een gehalte aan vrije vetzuren van 0,8% niet overschrijden. In feite is 0,8% aan vrije vetzuren extreem hoog: zo'n olie heeft niets te maken met hoogwaardige olijfolie.
Pizza Workshop in Napels Weergave
In de praktijk wordt vaak een kleine hoeveelheid goede olijfolie gemengd met een grotere hoeveelheid goedkoop gekochte olijfolie die eigenlijk niet geschikt is voor menselijke consumptie, totdat het gehalte aan vrije vetzuren 0,79% bedraagt. Dan kan het legaal verkocht worden als extra olijfolie van eerste persing. In de winkel kun je dit herkennen aan de kleine mededeling "Mengsel van oliën uit de Europese Gemeenschap".
Quiz: Hoe goed ken jij Italië?
Weergave
booking.comOok interessant...
- Olijfolie uit Italië - Alles over het groene goudItalië en de olijfbomen, een eeuwenoud liefdesverhaal. De Italiaanse keuken zonder olijfolie is ondenkbaar. Tegenwoordig zijn olijven een miljardenbusiness.
- Waar iedereen naartoe wil! - De 10 populairste steden in ItaliëVoorwaarschuwing: kan voller worden, vooral in de zomer! De 10 populairste steden en plaatsen in Italië: Hier willen veel mensen (minstens) één keer in hun leven heen...
- SOPHIA LOREN - Het verhaal van een superdivaSophia Loren (88), de superdiva uit Italië, Een mager meisje uit Napels dat de favoriet van Hollywood wordt. Al 60 jaar in de showbusiness.
- MEATLESS IN ITALY - Alles voor veganisten en vegetariërsAfhankelijk van welke regio je in Italië bent, eet je automatisch vegetarisch (of veganistisch). Alles wat je moet weten over veganisten en vegetariërs in Italië...
- ONDERZOCHT! - Waarom Italië met zijn handen spreektOok bij het spreken in Italië is volledige lichaamsinspanning vereist. Wetenschappers hebben ontdekt waarom mensen in Bella Italia met hun handen praten.
- KAAS LIEFDE - Buffelmozzarella, burrata of fior di latte?Het is bijna een gevoel van verliefdheid als je in mozzarella bijt: Frisse, romige melksmaak, delicaat smeltende aroma's. Verleiding in het wit.
- VAKANTIE IN RIMINI - Het hele verhaal van de Adriatische legendeStilletjes en in het geheim heeft de legendarische plaats aan de Adriatische Zee zichzelf een facelift gegeven. Tot zover de jaren '80 pietluttigheid en permanente feesten. Rimini, het hele verhaal.
- EMOZIONI! - Italiaanse hits om mee te zingenKippenvel, verlangen en herinneringen die je niet eens had. Er zijn de Italiaanse liedjes die recht naar het hart gaan.
Goedkope vluchten naar Italië Weergave
Bronnen: ISMEA: Tendenze e Dinamiche Recenti - Olio di oliva n.1/2022 - Settembre 2022
Omslagafbeelding: leszek_kruk/pixabay via canva.com