Legendarische rustplaatsen boven de snelweg
Van onze redactie
Het moment waarop je vakantie in Italië echt begint, is de eerste stop bij de autogrill. Een eerste stop tussen Fiat, reislust en focaccia
Niet zomaar een benzinestation langs de snelweg. Maar dit, dat eruitziet als een futuristische wasserette of een luchthaventerminal uit de jaren zestig. Veel staal en nog meer glas. Wat al van verre belooft: Hier vind je Caffè. En Panini. En een stukje Italië voordat je de motor uitzet. Wat bijna niemand vandaag de dag nog weet, is dat de Italiaanse snelweglegende ooit begon met Koekjes an.
10 dingen over Zuid-Italië: waarom je je hart zult verliezen
Toen de Caffè nog een marketinggimmick was
Het verhaal van het iconische Italiaanse restaurant begint aan het eind van de jaren veertig, in 1947 om precies te zijn, toen het land nog aan het bekomen was van de Tweede Wereldoorlog, Italië heeft meer ossenkarren dan auto's - De snelwegen zijn leeg. Toch heeft een bakkerszoon uit Novara een idee. Mario Pavesi zette een kleine kiosk op aan de snelweg Milaan-Turijn, destijds een trage betonnen verkeersader in de Noord-Italiaanse vlakte. Daar, vlakbij het tolhuisje bij Novara, verkocht hij zijn Pavesini-koekjes. Met een espresso. Een paar tafeltjes, een paar fauteuils, een afdak tegen de zon. Het geheel is bedoeld als reclame voor de koekjesfabriek van de familie.
Op de snelweg met uitzicht
Aan het eind van de jaren 1950 is Italië in beweging - in beide betekenissen van het woord. Er werd gebouwd, geproduceerd en gereden. En er werd gegeten. De kleine kiosk werd een overdekte hal, toen een restaurant, en daarna een echte halte met een bar, keuken en winkel. Steeds meer mensen hebben een auto - en moeten ergens stoppen. Mario Pavesi is op het juiste moment op het juiste asfalt. Wat begon als een etalage werd de blauwdruk voor een nieuw concept in die tijd: een plek waar het verkeer stopt en de consumptiemaatschappij begint.
Dolce Vita op rails: Waarom Italië het betere spoorland is
Het eerste brugrestaurant in Europa
Met het groeiende succes komen ook de imitators: Motta en Alemagna, twee zwaargewichten uit de Milanese voedselaristocratie, doen ook mee. De Autogrill restaurants zijn de eerste die een nieuw soort winkelervaring bieden: de mogelijkheid om te kiezen uit een groot assortiment producten, waarvoor reclame wordt gemaakt in de eerste televisieprogramma's.
De Pavesi Grill reageert spectaculair op zijn concurrenten: het eerste brugrestaurant van Europa werd in 1959 gebouwd bij Fiorenzuola d'Arda. Een glazen doos op palen, over de snelweg, staal en beton, ontworpen door architect Angelo Bianchetti. In 1961 volgde Motta-Grill in Cantagallo: een kolos op de "Autostrada del Sole" in de buurt van Bologna en Florence, waar mensen stopten voor een zondagse lunch om lasagne te eten en door de glazen wanden naar de voorbijrazende auto's te kijken.
ROADTRIP Italië - De wetten van de snelweg
De snelweg als etalage voor moderniteit
De nieuwe middenklasse is trots op haar auto's en vakantieplannen. De grill van de auto is het scharnier tussen thuis en avontuur. Tussen het dagelijks leven en de kust. Met de oliecrisis komt het keerpunt. De drie grote ketens - Pavesi, Motta, Alemagna - beginnen te wankelen. De staat neemt het over. In 1977 worden ze samengevoegd onder de naam Autogrill S.p.A.. Een pragmatische stap om het systeem te redden - en tegelijkertijd het begin van een nieuw tijdperk.
"The Godfather": Woorden die wereldgeschiedenis schreven
Van betonbouw tot wereldmerk
In de jaren 80 was Autogrill weer in topvorm. Italië beleefde zijn tweede economische lente. De nieuwe welvaart had honger - en de Autogrill bevredigde die met Barilla pasta, Ciao bistro's, Spizzico snackbars en meeneem VHS-banden. Mensen dronken Sanbittèr, kochten Campari en degenen die dringend cadeaus nodig hadden, namen ingepakte Parmigiano mee.
Daarna breidde het bedrijf uit: Frankrijk, Spanje, Benelux, VS. Met de aankoop van de Amerikaanse cateringgroep HMSHost kwam de stap naar luchthavens - en plotseling serveerde de Italiaanse pionier op het gebied van benzinestations broodjes bij de gates in Atlanta, Amsterdam en Abu Dhabi.
En vandaag?
Er zijn vandaag de dag nog steeds zo'n 400 Autogrills in Italië. Sommige zien eruit als designerhotels, andere als tijdcapsules met neonverlichting. Sommige hebben biologische panini met chiazaadjes. Maar die eerste espresso over de grens is iets wat je niet kunt googelen. Soms is het niet het strand dat je het gevoel geeft dat je op vakantie bent, maar het caffè langs de snelweg.
Hoe Italië koffie drinkt - en waarom het overal anders smaakt
